{ "title": "Domates Yetiştiriciliği", "image": "https://www.domates.gen.tr/images/domates-yetistiriciligi.jpg", "date": "19.01.2024 13:08:45", "author": "evin esen", "article": [ { "article": "
Domates Yetiştiriciliği, domates sıcak ve ılıman iklimde yetişen bir sebzedir. Yetiştirme evrelerinde ısı sıfırın altına (-2,-3 ºC'ye) düştüğünde bitki tamamıyla ölür. Fidelerin tarlaya dikilmesinde ilkbahar donlarının sona ermesi gerekir. Domateslerde çoğunlukla gece ve gündüz aralarında 6 ºC ile 8ºC'lik bir farkın bulunması istenir. Gündüz sıcaklığının 19-26 ºC, gece sıcaklığının 14-18 ºC olduğunda durum iyi olur. Döllenme olayının ısı ile çok yakın bir ilgisi vardır. Domates çiçek tozları 10 ºC ve daha yukarı derecelerde istenilen biçimde çimlenerek döllenme yapılabilmekte ve sıcaklık 15 ºC'nin altına düştüğünde meyve tutma olasılığı da azalmaktadır. Düşük sıcaklıkta polen tozu çok az oluşur, kısmi döllenen şekilsiz meyveler ortaya çıkar. 40 ºC'nin üstünde ise çiçek tozları ölür ve meyve teşekkülü olmaz. Fide yetiştirme materyali tavlı ise sulamaya sebep yoktur. Aksi takdirde, fide yetiştirme materyali ile doldurulmuş fide torbaları ya da fide yetiştirme kaplarının iyice sulanması ve sonra tohum ekimi yapılması gerekir. Tohumların 3-4 saat ıslatıldıktan sonra ekilmeleri çimlenmeyi kolaylaştırır. Tohumlar 1-3 cm derinliklerde ekilmelidir. Tohum ekimini takiben bir daha hafifçe sulanması yararlıdır. Kimyasal gübreler tohum ekiminden en az 15 gün öncesinde fide yetiştirme materyaline karıştırılması gerekir. Tohumların çimlenmesi için en uygun toprak sıcaklığı 12-15 ºC olmalıdır. Bu sıcaklıklarda tohumlar 5-13 gün arasında çimlenir. Domates fidelerinin en uygun şaşırtılma vakti kotiledon yapraklarının tam gelişmelerini tamamladıkları ve yere paralel oldukları zamandır.

Fide dikimi ilkbahar don tehlikesinin tamamıyla kalktığı, toprak ve hava sıcaklığı 12-15 ºC'yi bulduğu zaman yapılır. Dikim çoğunlukla tohum ekiminden tahmini 7-8 hafta sonradır. Tarlaya dikimde çiçek açmış ya da meyve tutmuş domates fideleri dikilmemelidir. Bu benzeri fidelerin gelişmeleri yavaş olup, bodur kalır, verimleri azalır. Dikmeler akşama doğru yapılsa daha uygundur, fideler güneş altında bekletilmemelidir. Fideler tahmini 15-20 cm boylanınca çoğunlukla dikime hazırdır. Bölgemizde Şubat sonu Mart başından bu yana fide dikimi yapılır. Dikimde can suyu yeterli verilmeli, can suyu ile beraber, kök ve kök boğazı hastalıklarına karşı gerekli olan ilaçlamalar yapılmalıdır. Fideler dikildikten 2 hafta sonra birinci çapa yapılır. Masuralar üstünde yetiştirilen domateslerde çapa çoğunlukla işçiler tarafından yapılır. Tarla tarımı halinde yapılan geniş sahalarda ise traktör ile çekilen çapa makinelerinden yararlanılır. 1. Çapadan 2-3 hafta sonra 2. Çapa yapılır. Bu devrede bitkiler 30-35 cm'ye kadar boy aldıklarında sırık çeşitlerde 2. Çapa ile sırık da dikilir. Bu çapalamalar anında boğaz doldurma işlemi de yapılır. 2. Çapadan sonra yabani otlar ayıklanır, kaymak tabakası kırılır, toprak havalandırılır ve topraktaki nem korunur. Domates nemi sever. Su noksanlığında üst yapraklar kıvrılır. Çok nemli, ağır topraklarda ise bitkiler hastalanır. Toprak nem eksikliğinin en hassas olduğu dönemler; çimlenme, çıkış, çiçeklenme ve meyve oluşumu dönemleridir. Çok toprak nemi vegetatif gelişmeyi hızlandırır. Meyveler ceviz iriliğini alıncaya kadar gerekmedikçe sulama yapılmamalı, daha sonraki devrede, yağışlı bölgelerde 2-3, kurak bölgelerde 4-5 defa sulama yapılmalıdır. Açık tarlada, çiçeklenme dönemi içinde su eksikliği, küçük meyvelerde çok dökülmelere sebep olur.
" } ] }